اسلام شناسی و قرآن پژوهی در جهان معاصر

مجله اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی در جهان معاصر یکی از ژورنال‌های معتبر علوم قرآن و حدیث است. این نشریه الکترونیکی با رویکردی میان‌رشته‌ای به مباحث اسلامی، با تمرکز بر کاربرد روش‌های نوین پژوهش در تحلیل مفاهیم دینی، منتشر می‌شود. مجله تحت نظارت انجمن علمی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی ایران فعالیت می‌کند و بستری علمی برای طرح مباحث روزآمد در زمینه الهیات، تفسیر، فهم متون مقدس و اسلام‌شناسی تطبیقی فراهم آورده است.
این ژورنال علمی پژوهشی مورد تایید وزارت علوم تلاش دارد تا ضمن تقویت پیوند میان سنت اسلامی و روش‌های نوین تحقیق، به سؤالات فکری و معرفتی جهان معاصر در زمینه اسلام پاسخ دهد. یکی از وجوه متمایز این نشریه، استفاده از دیدگاه‌های انتقادی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی در بررسی مفاهیم قرآنی و دینی است. اسلام‌شناسی در این نشریه نه‌تنها از منظر سنتی بلکه در پیوند با حوزه‌هایی چون فلسفه دین، مطالعات زنان، الهیات سیاسی و ارتباط بین ادیان بررسی می‌شود.

اهداف و چشم‌اندازهای مجله اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی در جهان معاصر

❖ بازآفرینی مفاهیم اسلامی برای جهان امروز
با هدف ارائه خوانشی تازه از آموزه‌های دینی متناسب با نیازهای فکری و فرهنگی معاصر.
❖ تقویت روش‌شناسی‌های نو در مطالعات قرآنی
با تمرکز بر ابزارهای بین‌رشته‌ای و نقادانه جهت تحلیل دقیق متون مقدس.
❖ نقد و تحلیل جریان‌های نوپدید در اسلام‌پژوهی
ارزیابی دیدگاه‌های مدرن درباره قرآن، سنت و الهیات اسلامی با استفاده از معیارهای علمی.
❖ ارتقای گفتمان علمی بومی در علوم دینی
پشتیبانی از اندیشه‌ورزی بومی با استفاده از منابع اسلامی در کنار دستاوردهای علمی جهانی.
❖ ترویج تعامل میان قرآن‌پژوهی و سایر رشته‌های علوم انسانی
ایجاد فضای تبادل میان پژوهشگران دین، فلسفه، جامعه‌شناسی، زبان‌شناسی و تاریخ.

حوزه‌های تخصصی نشریه اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی در جهان معاصر

✦ قرآن‌پژوهی انتقادی و تاریخی
مطالعه روش‌های نوین در تحلیل تاریخی آیات قرآن و تأثیر زمانه بر مفاهیم وحی.
✦ تفسیر تطبیقی و مطالعات بین‌الادیانی
بررسی معانی قرآنی در قیاس با مفاهیم مشابه در تورات، انجیل و سایر متون مقدس.
✦ فمینیسم اسلامی و مطالعات جنسیت
تحلیل آیات مربوط به زنان، خانواده و عدالت جنسیتی در پرتو رویکردهای نو.
✦ روش‌شناسی علوم قرآنی
بازخوانی روش‌های سنتی تفسیر و تطبیق آن‌ها با ابزارهای مدرن پژوهش.
✦ نقد استشراقی و بررسی دیدگاه خاورشناسان
ارزیابی آثار خاورشناسان درباره تاریخ قرآن، پیامبر اسلام و نهادهای دینی.
✦ فلسفه دین در چارچوب اسلامی
بررسی مفاهیمی چون وحی، ایمان، عقل و اخلاق از منظر متفکران اسلامی معاصر.

موضوعات پیشنهادی با شانس پذیرش بالا در دوفصلنامه اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی در جهان معاصر

✧ نقش معنویت قرآنی در مقابله با بحران‌های اخلاقی معاصر
تحلیل آموزه‌های قرآنی در بازسازی اخلاق در عصر بی‌معنایی.
✧ بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در قرآن و آراء جان رالز
مقایسه دیدگاه اسلام و لیبرالیسم در باب عدالت اجتماعی و فردی.
✧ تفسیر آیات محیط‌زیستی قرآن در چارچوب توسعه پایدار
مطالعه آیات مرتبط با طبیعت و مسئولیت انسان در حفظ محیط‌زیست.
✧ تحلیل دیدگاه نصر حامد ابوزید درباره “ساختار متن قرآنی”
بررسی ابعاد هرمنوتیکی قرائت مدرن از قرآن در اندیشه این متفکر.
✧ رویکرد قرآن به مهاجرت، پناهندگی و مرزهای انسانی
تحلیل اجتماعی-سیاسی از آیات مهاجرت و هجرت در قرآن کریم.
✧ مفهوم «امت واحده» در قرآن و چالش‌های جهان اسلام
بررسی زمینه‌های وحدت اسلامی در برابر گفتمان‌های تجزیه‌طلبانه معاصر.
✧ نقد دیدگاه یوسف القرضاوی در فقه اقلیت‌ها با استناد به قرآن
تحلیل قرآنی آرای این فقیه در مواجهه با زیست مسلمانان در غرب.
✧ بررسی نسبت عقل و وحی در تفسیر آیات الهی در دوران معاصر
مطالعه جایگاه عقلانیت در درک مفاهیم وحیانی قرآن در تفاسیر متأخر.
✧ کاربست مفاهیم قرآنی در شکل‌گیری عدالت ترمیمی
بررسی ظرفیت مفاهیم قرآنی برای تحول در رویه‌های کیفری معاصر.
✧ تحلیل تطبیقی آموزه‌های اخلاقی قرآن و فلسفه اخلاق کانت
مطالعه میان‌رشته‌ای درباره رابطه عقلانیت اخلاقی و فرمان الهی در قرآن.

نمونه مقالات منتشر شده در مجله اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی در جهان معاصر

✔ «مطالعه انتقادی دیدگاه نصر حامد ابوزید درباره وحی و تفسیر متن»
این مقاله به بررسی نگاه هرمنوتیکی نصر حامد ابوزید به وحی و متن مقدس پرداخته و واکنش‌های علمی به آن را تحلیل کرده است.
✔ «تحلیل تأثیر دیدگاه‌های خاورشناسان بر تفسیر آیات جهاد در قرآن»
پژوهشی در نقد رهیافت‌های استشراقی درباره موضوع جهاد با تمرکز بر منابع تفسیری مسلمانان.
✔ «مفهوم انسان کامل در قرآن و تطبیق آن با آرای ملاصدرا»
این مقاله تلاش کرده است تا شباهت‌ها و تفاوت‌های فلسفی و قرآنی در خصوص انسان کامل را تبیین کند.
✔ «تأثیر جهانی‌شدن بر گفتمان دینی در تفاسیر معاصر قرآن»
بررسی چگونگی تأثیر روند جهانی‌شدن بر زبان و مفاهیم جدید در تفسیر قرآن.
 ✔ «تحلیل مفهومی واژه “نور” در قرآن با رویکرد معناشناسی تاریخی»
تحلیل لایه‌های معنایی واژه نور با استفاده از روش معناشناسی تاریخی و مقایسه آن با تفاسیر سنتی.